Askeriye’de Emre İtaatsizlik ve Cezaları
Askeri sistemde disiplin olmazsa olmazdır. İtaat ve disiplin kurallarıyla ilerleyen bu sistemde her asker, kendi üstüne karşı itaat içerisinde olmalıdır. Bazı zamanlarda askerlerin emre itaat etmedikleri ve komutanlarına karşı geldikleri de görülebilir. Emre itaatsizlik askeri sistemde bir suçtur ve bu suçun yaptırımları vardır. Öncelikle emre itaatsizlik suçunun sebeplerinden bahsedebiliriz ve bu sebepleri maddeler halinde sıralayabiliriz;
- Psikolojik Etkenler: Askerlik döneminde sıkı bir yoğunluğun ve ortam değişikliğinin getirdiği baskı ve psikolojik problemler olur. Bu problemler de kişinin psikolojisi üzerinde olumsuz etki bırakır. Bu durumda asker, anlık öfke ile emre karşı gelerek emre itaatsizlik suçunu işleyebilir.
- Eğitim Eksikliği: Emirlere itaat etmememin yaptırımları konusunda yeterli eğitimi almayan asker, bu konudaki cezaları bilmediği için bilgisiz davranarak bu suçu işlemiş olabilir.
- Kabul Edilemeyen Emir: Bazen komutanlar, kabul edilemeyecek, ahlaki açıdan ve ya inanış bakımından kişiye uygun olmayan emirler verebilir. Bu durumda asker, kendi için etik dışı olan bu emre itaat etmeyi reddeder ve bu suçu işleyebilir.
Asker, bu suçları bu ya da bunun haricinde çeşitli sebeplerle işleyebilir. Tabii sıkı bir düzenin hakim olduğu askeri sistemde, üstünün verdiği emre itaatsizlik kabul edilebilir bir durum değildir. Bu suçun kişiye olan yaptırımları üstünün inisiyatifine bağlıdır. Emrine itaatsizlik yapılan bir komutan dilerse askerinin mesleğini dahi sıkıntıya sokabilir. Bu itaatsizlik ise ciddi sorunlara yol açar ve bu sorunları şu şekilde sıralayabiliriz;
- Hukuki Sonuç: Askeriyede emre itaatsizlik suçunu işlemek, hukuki yaptırım ile sonuçlanabilir. Askerler komutan emrine itaat etmediğinde ilk etapta disiplin cezası, ilerleyen zamanlarda hukuki yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Bu süreç kişinin mesleğinden men edilmesine kadar ilerleyebilir.
- Operasyonlarda Hata: Bazı durumlarda komutan emrine itaatsizlik, operasyon sırasında yanlış yönlenmeye ve operasyon sürecinin hatalı devam etmesi ile sonuçlanabilir. Bu da orduyu başarısızlığa sürükler.
- Disiplinsizlik: Bir askerin komutanının emrine itaat etmemesi, oradaki tüm askerleri güçlendirebilir ve bu sebeple birlik içerisinde disiplinsizlik hakim olur. Disiplinin olmadığı askeri sistemde başarı da, operasyon da olmaz.
Emre İtaatsizlik Suçunun Önlenmesi
Türk Silahları Kuvvetlerinin işleyişinin bozulması gibi ciddi problemlere yol açabilecek bu suçun önüne geçilmesi son derece önemlidir. Bu tehlikenin önüne geçilmesi için de yapılması gereken bir takım şeyler vardır. Bu sayede emre itaatsizlik suçlarını ortadan kaldırır ve birlikte düzen ve disiplin tam anlamıyla sağlanır.
- Psikolojik Destek: Sürekli olarak emre itaatsizlik suçu işleyen askerler öncelikle rehabilitasyon danışma merkezlerine sevk edilebilir. Bu askerlerin işlediklerinin suçu farkında olmaları ve psikolojik açıdan daha huzurlu hissedebilmeleri için bu desteğe ihtiyaçları vardır. Aldıkları destek sayesinde daha sağlıklı düşünüp daha mantıklı hareketlerde bulunabilirler.
- Doğru İletişim: Suçu işleyen kişi ile doğru ve etkili iletişim içerisinde bulunarak yapılan suçun doğuracağı sonuçlar askere daha detaylı anlatılırsa bu suçun önüne geçebilir.
- Eğitim: Askerlerin emre itaatsizlik suçunun önüne geçilebilmesi için askerlere düzenli eğitimler verilmelidir. Bu emirlerin sonucunda yapılan operasyonlardaki başarılar ve bu başarılar sonucu alınan ödüller konusunda detaylı ve düzenli eğitim, askeriyede emre itaatsizlik suçunun önüne geçilmesine yardımcı olur.
- Disiplinde Adalet: Askeriyede olan disiplin sistemi adil ve eşit olmalıdır. Her askere eşit şekilde yaklaşılmalı ve bir kişinin üzerine gidilmemelidir. Disiplin cezaları herkese eşit ölçüde olmalı ve aynı doğrultuda ilerlemelidir. Bu işleyiş ile emre itaatsizlik suçunun önüne geçilebilir.
- Emirlerde Dikkat Etme: Yukarıda belirttiğimiz emre itaatsizlik sebeplerinden biri olan etik dışılık, emre itaatsizliği arttırabilir. Ancak komutanların verdikleri emirler daha mantık çerçevesinde ve ortak değerlere uygun olursa emre itaatsizliğin önüne geçilir. Ahlaki değerlere uygun davranmak saygı ve prestiji arttırır.
Askeriyede emre itaatsizlik suçu kişinin başını uzun süreli ağrıtabilir. En küçük disiplin cezası ile başlayan bu cezaların hukuk yoluna kadar gittiğini belirtmiştik. Verilen bu cezalar hukuk yoluna gittiğinde kısa vadede sonuçlanmaz ve sonuçlanması uzun sürer. Siz askeri bitirseniz dahi emre itaatsizlikten açılmış olan davanız devam ediyor olabilir. Askerliğinizi daha kolay ve sakin bir şekilde bitirmek istiyorsanız verilen emirlere karşı itaatkar ve uyumlu olmalısınız. Aksi takdirde askerlik sizin için çok zor ve sıkıntılı geçebilir.