Ülkemizde 20 yaşını doldurmuş her Türk gencinin askerlik görevini yerine getirmesi zorunludur. Bu görevin bir süreliğine ertelenmesi belirli şartlar dahilinde mümkün olabilmektedir. Buna da askerlik tecili adı verilmektedir. Yeni askerlik kanununda askerlik tecil ya da diğer bir değişle erteleme işlemleri için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Geçici rahatsızlıkları olanların iyileşinceye kadar, tutukluların tahliye oluncaya kadar, maddede belirtilen yaşlar ile sınırlı olmak kaydıyla eğitim ve öğrenimine devam edenlerin öğrenim süreleri boyunca, doktora ve lisans yapanlar ile çalıştıkları bilim dalında dünya ölçüsünde bir yenilik getirenlerin tecil işlemleri yapılabilmektedir. Bunların yanı sıra iki kardeşin aynı anda silahaltına alınma sırası geldiğinde anne-babanın talebi ile kardeşlerden birinin askere alınmasının ertelenmesine ve aktif spor hayatı devam edenlerin askerliklerini ertelemelerine imkan tanınmıştır.
Yeni Askerlik Kanununa Göre Erteleme (Tecil) İşlemleri
Askerlik tecili için bazı kriterlerin olması gerekmektedir. Yeni askerlik kanunu askerlik tecil işlemleri belirli şartlar dahilinde düzenlenmiştir. Buna göre;
Yoklamaları ya da sevkleri sırasında geçici olarak rahatsızlığı olanların tespit edilmesi ve bu kişilerin askerlik yapamayacaklarının anlaşılması ve tutuklu ile hükümlülerin askerlik işlemleri ertelenir. Geçici rahatsızlığı nedeniyle raporu bulunanlar, raporlarının bitiminde tekrar muayeneye tabi tutulurlar. Yapılan muayenelerde aynı rahatsızlık nedeniyle askerliği 3 yıl ertelenenlerin askerliğe elverişli olup olmadıklarına karar verilir.
Öğrenim Sürelerine Göre Tecil İşlemleri
Lise ve dengi okullarda okuyanlar 22 yaşını, meslek yüksekokulları ile fakülte ve yüksekokullarda öğrenim görenler 28 yaşını tamamladıkları senenin sonunu geçmemek kaydı ile okuldan ilişikleri kesilinceye ya da mezun oluncaya kadar askerlikleri ertelenir.
Bu kapsamda;
- Bitirdiği okulun dengi ya da bir alt seviyedeki öğrenim kurumuna kayıt yaptıranların askerlikleri ertelenmez.
- Çift anadala kayıtlı öğrencilerin birinden mezun olmaları halinde askerlik tecil işlemleri diğer ana daldaki öğrenciliğine göre yürütülür.
- Yoklama kaçağı ya da bakaya olarak askere alınacakların, yoklama kaçağı olarak muayenesi yapıldıktan sonra sevk tarihine kadar bir okula kayıt yaptıranların askerlikleri ertelenmez.
- Yurt dışında yüksek öğrenim görenlerin askerlikleri, bu kişilerin öğrenciliklerinin yetkili makamlarca kabul görmesinden sonra yukarıdaki şartlar dahilinde ertelenir.
Öğrenim Kurumlarından Terk ve Mezun Olanların Tecil İşlemleri
- Lise ve dengi okul mezunlarının askerlikleri 3 yıl, mesleki ve teknik lise mezunlarının ilave 3 yıl, fakülte ve yüksekokul ile meslek yüksekokullarından mezun olanların askerlikleri ise mezuniyet tarihinden itibaren 2 yıl süre ile ertelenir.
- Dört yıl ya da daha uzun süreli üniversitelerden mezun olanların talepleri doğrultusunda 2 yıl, yüksek lisans eğitimini tamamlayanların ise 1 yıl ertelenir. Yurtdışındaki üniversitelerden mezun olanların ise denklik işlemlerini tamamlayabilmeleri için 1 yıl erteleme hakkı tanınır. Bu yükümlülerin erteleme süreleri 32 yaşını doldurdukları yılın sonunu geçmez.
- Tecil süresi içinde üniversiteye kayıt yaptıranların askerlikleri öğrencilik nedeniyle ertelenir.
- Askerlik çağına girmeden lise ve dengi okullar ile fakülte ve üniversitelerden mezun olanların askerlik ertelemeleri askerlik çağına girdikleri tarihten itibaren başlar.
Tecil Uzatmak için Şartlar Nelerdir?
- 4 yıl ve daha uzun süreli yüksek öğrenim kurumlarından mezun olmuş ve kamu kurumlarında çalışanların hizmetleri dolayısı ile askerliklerinin ertelenmesine gerek duyulanların,
- Devlet ya da kendi adlarına yurt içi ya da yurt dışında staj ya da yüksek lisans yapanların ilgili kurumun amirinin teklifi üzerine 32 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar,
- Devlet ya da kendi adlarına yurt içi ya da yurt dışında sanatta yeterlilik, doktora ya da ihtisas yapanların,
- Yüksek öğrenim mezunlarının yurt içi ya da yurt dışında çalıştıkları bilim dalları adına dünya ölçüsünde bir yenilik yapma amacıyla bir yenilik getirdikleri, çalıştıkları kurumlarca belgelenen ve talep edilenlerin,
- Bakanlıkça çıkarılan yönetmelik şartlarına uygun olarak aktif spor hayatlarını devam ettirenlerin, bunu belgelemeleri ve Bakanlıkça belirlenen oran kadar kadroya girmek kaydıyla Gençlik ve Spor Bakanlığına bildirilenlerin ilgili kurum amirlerince teklif edilmesi üzerine 35 yaşını tamamladıkları yılın sonuna kadar askerlikleri ertelenebilir.
- Yoklama kaçağı ve bakaya kalanların askerlik ertelemesine neden olan görev, yüksek lisans, staj, doktora ve ihtisas öğrenimi başlangıç tarihleri ile sporcuların kulüpleri ile yaptıkları sözleşme başlangıç tarihleri, yoklama kaçağı ve bakaya kaldıkları tarihten önce olanların ertelemeleri yapılır.
Tecil Erteleme Şartlarını Taşımayanlar Hakkında Ne Yapılır?
Askerliğini ertelettiği halde, erteleme şartlarını taşımadığı ve sunduğu belgelerin gerçeği yansıtmadığı durumlarda, yükümlünün erteleme işlemini yapmadan önceki durumları, erteleme şartlarını kaybedenlerin ise bunu kaybettikleri tarihteki durumları dikkate alınarak işlemler yürütülür. Askerlik işlemlerinin yürütülmesine ilişkin sorumluluklarını yerine getirmeyenler hakkında Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulur.
Savaş ve seferberlik zamanı haricinde bir ailenin iki oğlundan biri askerdeyken ya da ikiden fazla oğlu olan ailelerin iki oğlu askerdeyken diğerlerinin anne ve babanın talebi üzerine ertelemeleri yapılır. Bu fıkradaki uygulama kapsamında, 20 yaşından küçükler ile geçime yardım edemeyecek durumdaki maluller hesaba katılmaz. Ayrıca sevk ve celp döneminde iki oğul birden askere gidecekse, baba ve annenin kararıyla hangisinin bırakılacağına karar verilir. Bu durum dolayısı ile askerlikleri ertelenenler, savaş ve seferberlik halinde ihtiyaca göre askere sevk edilir.